Ook in 2025 is de laatste zondag van de maand gereserveerd voor een lezing door een ooggetuige: iemand die vertelt over de eigen ervaringen in de Tweede Wereldoorlog. Aanvang is om 13.30 uur, toegang is gratis met een ticket voor het Herinneringscentrum.
- Zondag 4 mei - extra lezing i.v.m. dodenherdenking: Hanna Sijmons (aanvang: 12.00 uur)
Hanna Sijmons (1947) is twee jaar na de bevrijding als Joods meisje geboren. Hanna’s moeder moest als Joodse vrouw onderduiken tijdens de oorlog. In Vorden (Gelderland) werd ze liefdevol opgevangen door haar onderduikfamilie. De rest van moeders familie had minder geluk: haar ouders werden vermoord in Auschwitz en ook vele ooms, tantes, neven en nichten zijn vergast. Hanna groeit daarom op in een hele kleine familie, zonder opa en oma.
Als Hanna 5 jaar oud is sterft haar vader. Twee jaar later komt ook haar moeder te overlijden, en wordt Hanna in een christelijk pleeggezin geplaatst. Pleegmoeder vertelt aan kleine Hanna angstaanjagende verhalen over gaskamers en de concentratiekampen. Daar wordt kleine Hanna erg bang van. Ze leert dat het beter is als niemand weet dat ze Joods is, want als er nog eens iets ergs zou gebeuren dan zou Hanna als Joods meisje als eerste ‘aan de beurt zijn’.
Als Hanna volwassen is wordt ze nieuwsgierig naar haar Joodse wortels, laat haar angst achter zich, en gaat op zoek naar informatie. Ze sluit zich aan bij de synagoge in Zwolle en neemt Joodse les. Als gastspreker wil Hanna duidelijk maken dat oorlog niet voorbij is als de wapens zijn neergelegd: de oorlog heeft grote invloed op haar leven terwijl ze zelf de oorlog niet eens heeft meegemaakt.
Lees hier meer over de rest van het programma voor 4 mei 2025.
- Zondag 25 mei: Rudie Cortissos
Salomon (Rudie) Cortissos is geboren op 20 januari 1939 in Amsterdam. Grootvader Cortissos handelt in bananen, vader Louis handelt in zuidvruchten. De familie van vaders kant zijn van oorsprong Portugese joden. Moeder Emmy Dreesde is hoogduits. Salomon is enig kind in het gezin.
Salomons ouders besluiten in 1941 te gaan onderduiken. Salomon wordt zonder zijn ouders op verschillende adressen in Amsterdam ondergebracht. Eerst bij de broer van vader en al vrij snel daarna bij de familie Poort. Deze onderduikvader, de heer Poort, heeft als Verwalter de leiding over de zaak van grootvader Cortissos. Veiligheidshalve krijgt Salomon een nieuwe naam: Rudie Poort. Het helpt dat hij blond is en blauwe ogen heeft. Nog weer later wordt hij opgenomen in het gezin van de familie Sakes. Rudie gaat naar de christelijke lagere school en bezoekt af en toe zijn grootouders van vaderszijde die in de buurt zijn ondergedoken.
Eind 1944 gaat Rudie naar zijn laatste onderduikadres, bij Greta Knuyt op de Parnassusweg. Ook zijn vader zit hier, al anderhalf jaar, ondergedoken in een lage ruimte tussen een vloer en een plafond, maar dat komt Rudie pas in januari of februari 1945 te weten. Rudie en zijn vader overleven de oorlog. Zijn moeder wordt opgepakt en in Sobibor vermoord.
Rudie Cortissos studeerde aan Nyenrode en trouwt met Elly Branca Zeldenrust. Uit dit huwelijk worden twee kinderen geboren. Rudie is professioneel werkzaam in de farmaceutische industrie en honorair consul van de Tsjechische Republiek in Nederland. Hoewel hij niet-joods is opgegroeid, leidt Rudie een intensief Joods leven. Hij bekleedt vele functies in joods Nederland, meer specifiek binnen de Portugees-joodse gemeenschap.
In het proces tegen John Demjanjuk is Rudie Cortissos mede-aanklager. Dit is voor hem tevens een manier om zijn moeder alsnog gerechtigheid te geven. Zijn moeder die in Sobibor is vermoord, heeft hij niet gekend. Het gemis van een moeder en het gebrek aan moederliefde heeft hij zijn hele leven gevoeld.
